2 grudnia w Tallinie przedstawiono pierwszy projekt cyfrowy – Greenergy Data Centers, który realizowany będzie w ramach Inicjatywy Trójmorza i dofinansowany z trójmorskiego Funduszu. To pierwszy, ale nie jedyny wyraźny sygnał, że wymiar ten w najbliższych latach zacznie się dynamicznie rozwijać. Istotnego politycznego i finansowego wsparcia dostarczy też rząd amerykański.
W środę 18 listopada Izba Reprezentantów w Kongresie Stanów Zjednoczonych przyjęła rezolucję dotyczącą amerykańskiego wsparcia dla Inicjatywy Trójmorza. Dokument wymienia kilka projektów kluczowych dla wzmocnienia infrastruktury komunikacyjnej w regionie, w tym Cyfrową Autostradę Trójmorza, projekt zaproponowany w 2018 roku przez Instytut Kościuszki a następnie wybrany podczas szczytu Trójmorza w Bukareszcie na listę projektów priorytetowych.
Przyjęta przez Izbę Reprezentantów rezolucja, stanowi ważny sygnał politycznego wsparcia dla Inicjatywy ze strony Stanów Zjednoczonych. Co istotne, rezolucja jest przejawem ponadpartyjnej zgody w USA dotyczycącej kwestii strategicznego wzmacniania Inicjatywy Trójmorza przez Waszyngton – została poparta głosami zarówno Demokratów, jak i Republikanów, pomimo silnych w kontekście ostatnich wyborów różnic między oboma partiami.
Ze strony nowej administracji Joe Bidena płyną już teraz wyraźne sygnały, że tzw. technologiczny sojusz między USA a Europą będzie priorytetową osią współpracy. Wnioskować zatem należy, że możliwe jest duże zainteresowanie ze strony Waszyngtonu dla technologicznych i cyfrowych projektów także w Trójmorzu – uważa Izabela Albrycht, prezes Instytutu Kościuszki, która od lat zabiega o trójmorski cyfrowy „upgrade”.
Dlaczego Amerykanie zdecydowali się na tak wyraźne wyrażenie swojego wsparcia? Jednym z ważnych celów jest dążenie do przeciwdziałania wrogim posunięciom strategicznych rywali USA w regionie, włączając w nie kwestie kontroli nad technologiami wrażliwymi z punktu widzenia bezpieczeństwa narodowego. Rezolucja wymienia także Rosję, jako kraj, który poprzez instrumentalne wykorzystanie stosunków energetycznych dąży do podkopania wolności i demokracji w Europie. Inicjatywa Trójmorza jest przedstawiona jako narzędzie pozwalające na wzmocnienie odporności państw i społeczeństw regionu, na tego typu zagrożenia. Co więcej, dokument dwukrotnie identyfikuje podstawę w prawie amerykańskim, na mocy której Prezydent Stanów Zjednoczonych i konkretna agencja rządowa mają kompetencje do udzielenia wsparcia finansowego dla Inicjatywy. O planach przekazania miliarda USD na rzecz wsparcia projektów energetycznych inicjatywy, mówił w lutym b.r. Sekretarz Stanu Mike Pompeo podczas Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa. Należy także wspomnieć, iż Inicjatywa Trójmorza cieszy się również aprobatą Komisji Europejskiej. Poprzedni Przewodniczący Komisji, Jean-Claude Juncker podczas szczytu w Bukareszcie w 2018 r., powiedział, że Inicjatywa jest „katalizatorem dla spójności i konwergencji Unii Europejskiej”.
Instytut Kościuszki ocenia rezolucję jako ważny krok w formowaniu się multilateralnego charakteru inicjatywy, który dodatkowo przyspieszy jej dynamikę. Zapowiedź amerykańskiego wsparcia finansowego dla projektów Trójmorza jest najbardziej doniosłym rodzajem wsparcia jakiego Stany Zjednoczone mogłyby udzielić Inicjatywie. Tym bardziej kluczowym jest, by decydenci polityczni, biznesowi i liderzy idei w państwa regionu podjęli i w sposób pomysłowy i zaangażowany kontynuowali dialog z Waszyngtonem dotyczący konkretyzacji priorytetowych projektów, które niosą fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa i dobrobytu regionu.
Projekt Cyfrowej Autostrady Trójmorza jest częścią zaproponowanej przez Instytut Kościuszki Inicjatywy Cyfrowego Trójmorza (Digital 3 Seas). Zakłada ona poszerzenie Inicjatywy obejmującej filar transportowy i energetyczny, o komponent cyfrowy, który w całości miałby być realizowany z zachowaniem najwyższych standardów cyberbezpieczeństwa, oraz w myśl zasady security by design. Jego celem jest zatem nie tylko budowa infrastruktury, która przełomowo przyspieszy transformację cyfrową Europy Środkowo-Wschodniej, ale także sprawi, że będzie ona rozwijała się w sposób bezpieczny i wolny od wrogich ingerencji z zewnątrz. Założenia Inicjatywy Cyfrowego Trójmorza znajdują odbicie w rozwoju Inicjatywy politycznej, czego potwierdzeniem był ostatni Szczyt Trójmorza w Tallinie, w październiku 2020 r. Dzisiejsze ogłoszenie budowy zasilanych energią odnawialną centrów danych jest krokiem w dobrym kierunku ocenia Izabela Albrycht, i wskazuje, że aby dynamicznie rozwijać centra danych w regionie, potrzebna jest rozbudowa infrastruktury cyfrowej, czyli światłowodów i sieci 5G, bo to one są realnie w stanie cyfrowo połączyć region i budować jego przewagi gospodarcze w kolejnej dekadzie.
Szersze informacje na temat Inicjatywy: digital3seas.eu
