wrzesień 2010

Autorzy:  Janusz Kowalski,  Aleksander Zawisza

Monitorowanie stanu bezpieczeństwa energetycznego powinno mieć charakter stały i powinno być przeprowadzane na podstawie obiektywnych i porównywalnych w czasie kryteriów. Prezentowana publikacja Instytutu Kościuszki jest raportem otwarcia, w którym zaprezentowana została propozycja modelu oceny, na który składa się zbiór kryteriów makro i mikro odnoszących się przede wszystkim do infrastrukturalnych uwarunkowań dwóch sektorów energetycznych: paliw płynnych i ropy oraz gazu ziemnego. Raport jest nowatorskim pomysłem na regularny monitoring stanu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Obecnie indeks obejmuje dwa sektory energetyki: ropę naftową i paliwa płynne oraz gaz ziemny, a ostatecznie zostanie rozszerzony także o elektroenergetykę. Na wzór indeksu Łatwości Prowadzenia Interesów (Ease of Doing Business Index opracowany przez Bank Światowy) czy Indeksu Percepcji Korupcji (Corruption Perceptions Index, CPI publikowanego przez Transparency International) będzie służył corocznej ocenie stanu naszego bezpieczeństwa w zakresie energetyki.

NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI I WYNIKI RAPORTU

1. Polska jest stosunkowo bezpieczna pod względem zaopatrzenia w ropę naftową i paliwa płynne oraz możliwości organizacji dostaw w razie kryzysu. Łączny wskaźnik bezpieczeństwa energetycznego dla tego sektora za rok 2009 wynosi 0,7117.Gorzej przedstawia się sytuacja w zakresie gazu ziemnego. Agregatowy wskaźnik dla tego sektora za rok 2009 wynosi0,2931.

ROPA NAFTOWA I PALIWA PŁYNNE

2. Zapasy ropy naftowej i paliw płynnych przekraczają wymagane minima. Nie byłoby także problemu z odpowiednio szybkim dostępem do zapasów interwencyjnych aż do 55. dnia kryzysu. Później, w wyniku ograniczonych możliwości odbioru ropy i paliw, popyt byłby zaspokojony w około 45%.

3. W przeciwieństwie do przepustowości morskich terminali paliw, przepustowość baz i terminali lądowych jest wystarczająca w stosunku do ewentualnych potrzeb w czasie kryzysu. Niewystarczające są również możliwości odbioru ropy naftowej poprzez Naftoport.

4. W razie wystąpienia sytuacji kryzysowej i konieczności odbioru znacząco większych ilości paliw drogą morską zostaną uwypuklone wszystkie mankamenty transportu kolejowego w porównaniu do transportu rurociągowego – czas transportu, możliwe realizowane wielkości wolumenów, cena.

GAZ ZIEMNY

5. W ubiegłym roku wydobycie krajowe gazu ziemnego wyniosło 4,1 mld m3 co stanowiło 31% krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny.

6. Aż 91% gazu importowanego do Polski pochodzi we wschodu. Istotną rolę w tym zakresie dywersyfikacji polskiego koszyka importowego może odegrać realizacja inwestycji w terminal LNG w Świnoujściu.

7. Udział kontraktów krótkoterminowych w łącznej strukturze kontraktowej był znikomy i incydentalny.

8. Pojemność czynna podziemnych magazynów gazu oraz maksymalny poziom odbioru gazu są niewystarczające.